İhracat, üretim ve inovasyon gibi konularda sektörleri destekleyen kümelenme projeleri ülkemizde uzun yıllardır gerçekleştiriliyor. Bu projelerden haberdar olan kimi dijital oyun firmaları da, farklı kümelerden destek almaya çalışıyordu. Ancak kümelenme projelerinde bizler için bir ilke imza atılıyor: İstanbul Ticaret Odası (İTO), tamamen dijital oyun firmaları için özel bir kümelenme projesi başlatıyor. Kısa süre önce duyurulan bu oyun kümesinin detayları da 25 Ekim günü yapılan bir toplantı ile paylaşıldı. Biz de bu toplantıyı takip ederek sizler için projeye katılım şartları ve süreç hakkındaki bilgileri derledik.
Projeyi desteklemekte olan TOGED‘in verilerinden yola çıkarak başlanan toplantıda dünya genelinde oyun endüstrisinin yıllık %8,1 büyüme oranına sahip olduğuna değinildi. Türkiye’deki oyun geliştiricileri de, üretimlerinin %95’ini ihracata dönüştürerek, 2018 yılında, 1,050 milyar dolar ihracat ile bu büyümenin içinde yer aldı.
Projeye katılım başvuru süreci
Sektördeki büyümenin farkındalığıyla adım atılan kümelenme projesinin ilk basamağını oyun şirketlerinin başvuruları oluşturuyor. Linke tıklayarak ulaşabileceğiniz katılım formu ile başvurunuzu gerçekleştirebiliyorsunuz.
Başvurular için son tarih 15 Kasım 2019 olarak belirlenmiş ve bu tarihten sonra değerlendirme safhasına geçilecek. Toplanan başvurular İTO’nun atayacağı kuruldaki yetkili kişiler tarafından değerlendirilerek kümede yer alan oyun firmaları belirlenecek. Küme prensipte tüm oyun firmalarına açık olsa da firmaların kümeye girebilmek için belli kriterleri taşıması ve bu kriterler üzerinden ön plana çıkması gerekiyor. Bunun bir sebebi bu kümelerde genelde 10-20 arası firmanın yer alıyor olması. Kümenin çok büyümesi Ticaret bakanlığı tarafında uygun bulunmuyor. Ayrıca kümeye katılacak firmaların bir biri ile uyumu, yapılacak çalışmaların sağlıklı olması açısından dikkat edilen bir konu. Son olarak da bu küme 2015-8 Ticaret Bakanlığı HİSER desteğini kullandığı için katılan firmaların mutlaka ihracat potansiyelini göstermesi gerekiyor. İTO bu ilkeler ve aşağıda görebileceğiniz kriterler üzerinden kimeye katılacak oyun firmalarını belirleyecek.
Kriterlerden görebileceğiniz gibi öncelik Oyun Geliştiren Stüdyolarda. Bunun altını çizelim yurtdışından oyun ithal edip yayınlayan firmaların katılabilmesi mümkün değil. Ayrıca etkinlik, pazarlama, tahsilat, espor gibi alanalrda hizmet veren firmalar da uygun değiller. Oyun stüdyolarında öncelik hali hazırda bir veya daha fazla oyun çıkarıp bunlar üzerinden ihracat yapmış ve belli bir gelire ulaşmış firmalarda. Bu firmaların kümeye katılması neredeyse garanti gibi. Ancak henüz oyunu piyasaya çıkmamış ama oyun geliştirmede ciddi oranda yol almış ve umut vaadeden firmaların da kümeye girme şansı var.
Oyun geliştiren stüdyoların yanı sıra, outsourcing ile oyun stüdyolarına hizmet veren firmalar da başvuruda bulunabiliyor. Ayrıca oyun geliştirmede kullanılan araçları, oyunların ihracatına fayda sağlayabilecek platformları geliştirenler de değerlendirmeye dahil edilecek.
Bu değerlendirme sonrası kümedeki şirketler belli olunca tüm başvuru yapanlara katılıp katılmadıkları ve katılamamışlarsa sebebi bildirilecek. Daha sonrasında bu firmaların bilgileri ile birlikte İTO tüm detayları bir araya getirerek Ticaret Bakanlığı’na başvuruda bulunacak. Bakanlığın onayının alınması ile birlikte (bu süreç bir ayı geçecektir toplamda) küme çalışmaları başlayacak.
İhtiyaç analizi
Küme çalışmalarının ilk aşaması bir toplantıyla gerekli bilgilendirmelerin yapılması. Toplantı sırasında süreç daha detaylı anlatılıp katılımcı firmalar için bir ihtiyaç analizi ve saha çalışması yapılacak. Konusunda uzman bir danışmanlık şirketi (PWC, Deloitte gibi firmaları düşünebilirsiniz) tarafından yapılacak olan bu analiz çalışması küme içinde yapılacak faaliyetleri de belirleyecek. Bu süreçte her firma analiz edilerek, 3 yıl boyunca bu firmaların hangi alanlarda ne gibi destek ve eğitimler alması gerektiği belirlenecek.
- İhtiyaç analizi kısmında sektörün, pazar bazlı detaylı analizi yapılacak.
- Küme firmaları danışmanlar tarafından ziyaret edilerek sektörel analiz bağlamında firma bazlı ihtiyaçlar, hedefler belirlenecek.
- Uluslararası standartlar baz alınarak kümedeki firmaların gelişim alanları(eğitim ve danışmanlık alanları) belirlenecek.
- Küresel rekabette firmaların güçlü yanları ve fırsatları belirlenecek.
- Firma bazlı raporlar hazırlanacak. Raporlarda yer alan faaliyetlerin hedef katılımcıları belirlenerek 3 yıllık proje yol haritası oluşturulacak.
- Her faaliyet sektörel analiz çerçevesinde küme için optimum zamanlarda uygulanmak üzere yol haritasında bütçesi, süresi, kapsamı, katılımcılarıyla birlikte netleştirilecek.
Belirlenen faaliyetler 533 bin dolara kadar bakanlık tarafından desteklenecek. Bu destek yapılacak çalışmalara ait giderlerin %75’ini karşılayacak ve İTO tarafından prefinanse edileceği için firmalara yansımayacak. Kümeye dahil olan firmalar ise her bir çalışmanın maliyetinin %25’ini katılımcı sayısı oranında bölüşecekler.
Ortalama 3 ay sürecek olan ihtiyaç analizi süreci boyunca projeden yeni haberdar olan ya da sonradan katılmaya karar veren firmalar da kümeye eklenebilecek; ancak bu 3 ayın sonunda katılımlar tamamen kapatılacak.
Teknik eğitim ve danışmanlık uygulama alanlarına örnekler
Kümenin çalışma mantığı faaliyetlere dayanıyor. Üç yıl boyunca birbirinden farklı yapı ve amacı olan 35 faaliyet organize edilebiliyor. Her faaliyet de kendi içinde küçük bir proje gibi çalışıyor. Her faaliyetin kendi başvurusu, katılımcısı, organizasyonu, iş geliştirmesi ve satın alması olacak. Kapanışıyla, raporlamasıyla, takibi, bakanlık takipleri ve geri ödemeleriyle sürekli olarak kendi içinde küçük bir proje başlayıp bitiyor olacak. Bu çalışmaların ve kağıt işlerinin tüm yükünü İTO üstlenecek. Ayrıca firmalar her faaliyete katılmak zorunda olmayacaklar, ama hiçbir faaliyete katılmamak da kümeden çıkarılmaya yol açabilecek.
Organize edielcek faaliyetleri üç ana kolda toplayabiliriz aslında:
– Yurtdışı ve Yurt İçi Etkinlikler
– Eğitim ve Seminer Çalışmaları
– Teknik danışmanlık
Peki, teknik danışmanlık nasıl işleyecek?
Öncelikle firma bazlı tespitler yapılacak. Firmalarla eşleşen danışmanlar, firma bazlı hedef performans kriterlerini belirleyerek uygulama takvimi oluşturacaklar. Bu takvimin bakanlıkla paylaşılması sayesinde bakanlık hangi firmada ne zaman hangi uygulamanın yapılıyor olduğunu bilecek.
Teknik danışmanlıkta amaç firmaların kapasitesinin arttırılması. Buradaki danışmanlar yurtdışından veya yurtdışından olabileceği gibi, şahıs veya profersyonel danışmanlık firması da olabilir. Bu danışmanlık faaliyetleri ile oyun geliştiriciler performans reklam optimizasyonu, oyun motorlarına yönelik gelişmiş teknikler, oyun tasarımda iş yönetim metodolojisi, insan kaynakları yönetimi gibi örnek konularda kendi firmalarında birebir danışmanlık alabilecek. Danışmanlık alanları tamamen ihtiyaç analizinde firmaların taleplerine göre belirlenecek.
Cüzi bir miktar katılım payının verilip taahhütnamelerin oluşturulmasıyla asıl süreç başlamış olacak.
Katılımcı firmaların bilmesi gerektiği noktalardan biri de bakanlığın programa tam uyuma büyük önem veriyor olması. İTO İş Geliştirme ve Proje Uzmanı Onur Çetintaş, bakanlığın yer yer denetimler yapacağını belirtmek adına “Örneğin x firmasında o gün belirli bir saatte danışmanla görüşme olduğu yazılmış. Bakanlık habersiz bir denetimle danışmanın orada olup olmadığını kontrol edebilir ve eğer yoksa, bu konuda yaptırım uygulamaya hakkı vardır.” şeklinde konuştu.
Bununla birlikte Çetintaş, dijital oyun firmalarının takvime uyma ve faaliyetlere katılım konusunda iş birliği içinde olacaklarına inandıklarını da söyledi. Doğru iletişim kurulabildiği takdirde hiçbir sorun yaşanmayacağına inandıkları için, bu iletişimin kurulabilmesi ve firma içinde de doğru insan kaynağının yapılabilmesi adına her firmadan bir proje yöneticisi belirleneceğini belirtti.
Uygulamanın sonunda bakanlık bu konuda hem danışmanları hem de İTO’yu değerlendirecek.
Yurt dışı pazarlama uygulamaları
Danışmanlık yoluyla firmanın ihtiyaçları belirlendikten sonraki süreçte, eğitimlerin yanı sıra pazarlama çalışmaları da yürütülmeye başlanır. Firmayı en doğru alıcılarla buluşturabilecek networkinge sahip olan uluslarası bir ajans ile firmanın -başta çıkarılan- teknik profili paylaşılır. Ajanslar bir pazarlama stratejisi belirleyerek kimlere nasıl duyuru yapılacağını ve B2B match-making ortamını belirler.
Belirli fuar, kongre ve benzeri etkinliklerde firmalar yer alabileceği gibi, kümelenme projesi dahilinde özel etkinlikler de düzenlenebilir. Google Play gibi çeşitli firmalarla anlaşılarak birebir görüşmeler düzenlenebilir.
Bunun dışında uluslararası organizasyonlara katılınabilir. Kulukça merkezleri ve büyük oyun firmalarının ofisleri ziyaret edilerek projedeki firmaların networklerinin genişlemesi sağlanabilir.
Başta belirttiğimiz gibi, ihtiyaç analizi ve danışmanlık bütçesi 533 bin dolar iken, yurt dışı ve yurt içi pazarlama faaliyetleri ise 200 bin dolar olarak belirlenmiş. Yıllık ortalama 1 ila 3 faaliyet gerçekleştirilecek.
İTO Kümelenme Projesinin avantajları
İTO projenin tüm koordinasyon, finansman ve yürütme kısmını uyguluyor olacak. Bir yandan firmalarla iş geliştirme ve faaliyet kısmında birlikte çalışırken bir yandan da Ticaret Bakanlığıyla onaylar ve onay sonrası raporlamalar gibi yazışmaları yürüterek bürokratik ve finansal süreçlerle ilgilenecek.
Prefinansmanı Odanın yapıyor olması ve bürokratik süreçlerle de kendisinin ilgilenmesi firmalara oyunlarına odaklanabilecekleri rahatlığı sağlıyor. Bunun dışında, İTO işin sadece koordinasyon kısmıyla ilgilendiği için, TOGED ile birlikte, üniversiteler, danışmanlar, alıcılar, yatırımcılar, ve ajanslar gibi çeşitli çözüm ortaklarıyla da çalışıyor olacak. Firmalar bu çözüm ortaklarıyla kolaylıkla buluşma ve kendi kümelerine uygun kurgulanan projelerde yer alma fırsatı bulacaklar.
3 yıllık ortaklık = Küme yapılanması
3 yıl sürecek olan ve firmalara hem danışmanlık hem de pek çok eğitim faaliyetinin verileceği Dijital Oyun Kümelenme Projesi, İstanbul’daki oyun geliştiricileri bir araya toplayarak birlikte daha güçlü bir şekilde hareket etmelerine olanak sağlayacak. Bu amaçla, firmaların özellikle iş birliğine açık olması, diğer firmalarla aynı masada ihtiyaçları, çözümleri ve fırsatları değerlendirebilmesi İTO için büyük önem arz ediyor. 
Eğer siz de oyun geliştiriyorsanız, İstanbul’da yer alıyor ve İTO üyesiyseniz kümelenme projesine katılmalısınız. Linke tıklayarak ya da sağ taraftaki QR kodu okutarak anında başvurunuzu gerçekleştirebilirsiniz.,
15 Kasım 2019 olan son başvuru tarihini kaçırmayın!
